Nứt - Khuyết Tật Mối Hàn Không Cho Phép

Trong các dạng khuyết tật thường gặp của mối hàn, nứt (crack) là dạng khuyết tật nguy hiểm nhất và hầu như mọi tiêu chuẩn đều không chấp nhận sự xuất hiện của nứt.

Dựa trên dải nhiệt độ nứt xuất hiện, có thể chia nứt thành 2 dạng chủ yếu:

Nứt nóng (hot crack):

Hình thành trong quá trình mối hàn nguội từ nhiệt độ cao, ứng với dải nhiệt độ từ nhiệt độ đường lỏng cho đến nhiệt độ 900-800oC. Nứt nóng có thể xuất hiện trong kim loại mối hàn hoặc tại vùng ảnh hưởng nhiệt khi kim loại hàn đang trong quá trình kết tinh. Nguyên nhân chính của nứt nóng là do kim loại mất khả năng biến dạng ở nhiệt độ cao. Quá trình giảm nhiệt độ của kim loại mối hàn và vùng ảnh hưởng nhiệt bao giờ cũng dẫn đến sự hình thành và tăng ứng suất khi kim loại co ngót. Các ứng suất này gây ra biến dạng kéo. Nếu khả năng biến dạng của kim loại tại mối hàn và vùng ảnh hưởng nhiệt là nhỏ thì có thể xuất hiện nứt.

Nứt nguội (cold crack)

Chủ yếu do hydro gây ra, thông thường sau khi kết thúc hàn trong dải nhiệt độ thấp hơn 200-300 độ C. Các vết nứt nguội có thể xuất hiện ở kim loại mối hàn hoặc vùng ảnh hưởng nhiệt. Chúng có thể ở sâu bên trong hoặc phát triển ra bề mặt. Nứt nguội thường có độ mở nhỏ và ít phân nhánh hơn nứt nóng. Nguyên nhân gây ra nứt nguội chủ yếu do hàm lượng hydro khuyếch tán trong kim loại. Nguồn hydro này xuất phát chủ yếu từ sự phân ly trong hồ quang của hơi nước có trong vỏ bọc que hàn, lõi của điện cực lõi bột, khí bảo vệ, thuốc hàn hoặc từ bề mặt vật hàn bị nhiễm bẩn, dầu mỡ và cả hơi nước trong không khí cũng đều là các nguồn gây hydro trong kim loại mối hàn. Thép ở trạng thái nóng chảy có khả năng hòa tan nhiều hydro . Ngay sau khi kết tinh, tốc độ khuyếch tán của hydro trong thép vẫn còn cao. Nếu trong kim loại mối hàn có một lượng hydro khuyếch tán đủ lớn thì dễ xảy ra nứt nguội. Ngoài ra, trong quá trình nguội của kim loại hàn sinh ra ứng suất co ngót, ứng suất này dễ gây nứt nguội.

Mối hàn nứt là không đạt chất lượng

Một trong những nguyên nhân làm cho nứt trở thành dạng khuyết tật nguy hiểm nhất và không thể chấp nhận vì nứt có khả năng lan truyền rất cao. Từ một vết nứt nhỏ nếu không được phát hiện và loại bỏ kịp thời, toàn bộ phần mối hàn liên quan có thể bị nứt lan truyền trong một thời gian ngắn, dẫn đến phá hủy kết cấu.

Nguồn:mt-tools